Σημαντικός σταθμός στην μουσική ζωή της Θεσσαλονίκης αποτέλεσε η ίδρυση της «Συμφωνικής Ορχήστρας Βορείου Ελλάδος» το 1959. Ήταν η πρώτη συμφωνική ορχήστρα της Θεσσαλονίκης με ιδρυτή και θεμελιωτή τον διακεκριμένο Κύπριο μουσικολόγο, συνθέτη και διευθυντή του Κρατικού Ωδείου Θεσσαλονίκης Σόλωνα Μιχαηλίδη (1905-1979). Αρχικά η ΣΟΒΕ λειτούργησε στο πλαίσιο του Κρατικού Ωδείου και το 1966 ανεξαρτητοποιήθηκε από το ωδείο, έγινε κρατικός οργανισμός, και πήρε πλέον την επωνυμία «Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης». Έτσι η σημαντική ορχήστρα της πόλης, η ΚΟΘ, οφείλει πολλά στη ΣΟΒΕ καθώς υπήρξε ο πρόγονός της, το μουσικό βάθρο της που στέριωσε γερά ο σπουδαίος Κύπριος μουσικολόγος και συνθέτης, ένας από τους μεγάλους συνθέτες της ελληνικής εθνικής μουσικής σχολής.
Τιμώντας τη μνήμη και την προσφορά στα μουσικά πράγματα της Θεσσαλονίκης του Σόλωνα Μιχαηλίδη μεταφέρω το σχετικό απόσπασμα για την ίδρυση της ΣΟΒΕ από το βιβλίο της Έλενας Λαμάρη-Παπαδοπούλου ‘’Σόλων Μιχαηλίδης, η ζωή και το έργο του’’, εκδ. υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού της Κύπρου (χωρίς χρονολογία):
Ο διακεκριμένος συνθέτης της ελληνικής εθνικής μουσικής Σχολής Σόλων Μιχαηλίδης (1905-1979).
‘’Το Μάρτιο του 1957 ο Σόλων Μιχαηλίδης διορίστηκε στη θέση του Διευθυντή του Κρατικού Ωδείου Θεσσαλονίκης, θέση η οποία χήρευε για τέσσερα χρόνια. Η ανάληψη της διεύθυνσης του Ωδείου από τον Μιχαηλίδη, σήμανε την απαρχή μιας νέας ανοδικής πορείας για το ίδρυμα.
«Ας μου επιτραπεί να εκφράσω την απορία μου», έλεγε το 1957 σε μια από τις πολλές διαλέξεις που έδωσε όταν έφτασε στην Ελλάδα, «πως τόσος ενθουσιασμός που διαπίστωσα ότι υπάρχει σε πολλούς κύκλους από τις πρώτες μέρες που ήρθα εδώ, δεν έχει ακόμη κατορθώσει να βάλει φωτιά, φωτιά δημιουργική παντού, στην ψυχή, στην καρδιά και το νου όλων, ώστε να μετουσιωθούν σε έργα οι ελπίδες και τα όνειρα. Μια πόλη όπως η Θεσσαλονίκη, η συμπρωτεύουσα της χώρας, δεν έχει με το μισό της εκατομμύριο μια συμφωνική ορχήστρα, ενώ η Γιουγκοσλαβία έχει να επιδείξει πλήθος. Πρέπει να αναληφθεί μια αληθινή σταυροφορία για να γίνει η Θεσσαλονίκη ένα αξιόλογο μουσικό κέντρο».
Αλλά τη σταυροφορία την είχε αναλάβει ήδη ο Μιχαηλίδης και το καλοκαίρι του 1958 έφτασε επιτέλους ‘’η ευλογημένη στιγμή’’, όπως την αποκάλεσε ο ίδιος. Στη σύσκεψη μουσικών παραγόντων υπό την προεδρία του πρωθυπουργού Κωνσταντίνου Καραμανλή είχε ληφθεί η απόφαση για τη δημιουργία της ορχήστρας … Το Βασιλικό Διάταγμα για ίδρυση της Συμφωνικής Ορχήστρας Βορείου Ελλάδος δημοσιεύτηκε στις 18 Φεβρουαρίου 1959. Έτσι, ένα όνειρο σαράντα χρόνων του μουσικού κόσμου της Θεσσαλονίκης γινόταν πραγματικότητα.
Ο Σόλων Μιχαηλίδης διευθύνει την πρώτη συναυλία της ΣΟΒΕ στη Θεσσαλονίκη την 1η Ιουνίου 1959.
Η ορχήστρα άρχισε τις δοκιμές της στις 22 Απριλίου 1959 με διευθυντή το Σόλωνα Μιχαηλίδη, σε αίθουσα της Διεθνούς Έκθεσης που της παραχωρήθηκε γι’ αυτό το σκοπό. Τον ίδιο χρόνο, την 1η Ιουνίου, η ορχήστρα έδωσε την πρώτη της συναυλία στην αίθουσα του Βασιλικού θεάτρου. Η συναυλία αυτή αποτέλεσε μεγάλο καλλιτεχνικό γεγονός για τους Θεσσαλονικείς, που γέμισαν ασφυκτικά την αίθουσα και υποδέχτηκαν με θερμά συναισθήματα την Ορχήστρα τους και τον Κύπριο αρχιμουσικό της. Η συναυλία μεταδιδόταν άμεσα από το Εθνικό Ίδρυμα Ραδιοφωνίας και προκάλεσε τον γενικό ενθουσιασμό (…)
Η ΣΟΒΕ πραγματοποιούσε κατά τα πρώτα χρόνια της ίδρυσής του δεκαοχτώ τακτικές συναυλίες κάθε περίοδο, δηλαδή μια ανά δεκαπενθήμερο. Παράλληλα συμμετείχε στις εκδηλώσεις που γίνονταν κάθε Σεπτέμβριο στα πλαίσια της ΔΕΘ, εμφανιζόταν σε γιορταστικές συναυλίες κατά τις εθνικές επετείους, περιόδευε εκτός Θεσσαλονίκης και εμφανιζόταν επίσης στα αρχαία θέατρα της Βορείου Ελλάδος. Οι συναυλίες της Ορχήστρας στις διάφορες πόλεις της επαρχίας προκαλούσαν βαθιά συγκίνηση στους βορειοελλαδίτες αφού για πρώτη φορά στην ιστορία των πόλεων αυτών παρουσιαζόταν ένα τόσο αξιόλογο γεγονός (…).
Ο Μστισλάβ Ροστροπόβιτς (αριστερά) με τον Σόλωνα Μιχαηλίδη (μαέστρο) στη συναυλία της ΣΟΒΕ τον Δεκέμβριο του 1962 στη Θεσσαλονίκη. Ήταν η πρώτη εμφάνιση του διάσημου τσελίστα στην Ελλάδα.
Από τη δεύτερη περίοδο της λειτουργίας της Σ.Ο.Β.Ε., ο Μιχαηλίδης καθιέρωσε το θεσμό των ειδικών συναυλιών με νέους Έλληνες καλλιτέχνες, οι οποίοι δεν είχαν εμφανιστεί προηγουμένως με ορχήστρα. Οι νέοι σολίστ ή μαέστροι επιλέγονταν σε ειδικό διαγωνισμό που διεξαγόταν κάθε χρόνο στο Κρατικό Ωδείο Θεσσαλονίκης. Το 1963 καθιερώθηκε βραβείο από τη Μακεδονική Καλλιτεχνική Εταιρεία «Η Τέχνη» για τον καλύτερο από τους διαγωνιζόμενους.
Η Συμφωνική Ορχήστρα Βορείου Ελλάδος καθιερώθηκε ως ένα σοβαρό καλλιτεχνικό συγκρότημα και μετατράπηκε το 1966 σε Κρατικό Οργανισμό, ανεξάρτητο από το Ωδείο. Στο πρόγραμμα της συναυλίας της 21ης Νοεμβρίου 1966, για πρώτη φορά ονομάστηκε Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης (Κ.Ο.Θ.) και όχι Σ.Ο.Β.Ε (…).
Ο Σόλων Μιχαηλίδης βραβεύεται από την Ακαδημία Αθηνών για το έργο του.
Το Νοέμβριο του 1970, μετά από δεκατρία χρόνια προσφοράς στη μουσική ζωή της Θεσσαλονίκης, ο Σόλων Μιχαηλίδης αποχώρησε από τη διεύθυνση του Κρατικού Ωδείου και της Κρατικής Ορχήστρας. Διευθύνοντας την Κ.Ο.Θ. κατά την τακτική της συναυλία στις 7 Δεκεμβρίου 1970 ο Μιχαηλίδης αποχαιρετούσε τους Θεσσαλονικείς ερμηνεύοντας έργα Φρανκ, τη δική του σύνθεση Βυζαντινό Αφιέρωμα και τη Συμφωνία του Αποχαιρετισμού του Χάιντν. Το κοινό της Θεσσαλονίκης τον αποθέωσε…’’.
Πηγή: Έλενα Λαμάρη-Παπαδοπούλου ‘’Σόλων Μιχαηλίδης, η ζωή και το έργο του’’, εκδ. υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού της Κύπρου (χ.χ.), απ’ όπου προέρχονται και οι ασπρόμαυρες φωτογραφίες.
Επιμέλεια Χ.Ζ.
Η Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης (ΚΟΘ) είναι μετονομασία (από το 1966) και συνέχεια της Συμφωνικής Ορχήστρας Βορείου Ελλάδος (ΣΟΒΕ) που ιδρύθηκε το 1959 από τον Σόλωνα Μιχαηλίδη.