Σαν σήμερα, στις 2 Δεκέμβρη 1944 γενvήθηκε στη Θεσσαλονίκη ο Διονύσης Σαββόπουλος, ο μεγαλύτερος εν ζωή Έλληνας τραγουδοποιός. Το 1963 μετακόμισε στην Αθήνα και εγκατέλειψε τη Νομική Σχολή της γενέτειράς του προκειμένου να ασχοληθεί με το τραγούδι. Από τον πρώτο καιρό γνώρισε μεγάλη επιτυχία και σύντομα έγινε πολύ δημοφιλής στην Ελλάδα, αλλά και στο εξωτερικό. Στα τραγούδια του έχει συνδυάσει τη μουσική Αμερικανών μουσικών με τη μακεδονική και τη λαϊκή μουσική και με ποιητικούς και πολιτικά διεισδυτικούς στίχους, που γράφει μόνος του. Τα τραγούδια του μας μάγεψαν, τα τραγουδούμε όχι μόνο «εμείς του ’60 οι εκδρομείς» αλλά και οι νεότερες γενιές. Αντέχουν στο χρόνο, αποτύπωσαν το κλίμα και τη μουσική μισού αιώνα.
Ο Διονύσης Σαββόπουλος στα πρώτα χρόνια της μουσικής ζωής του στην Αθήνα και το εξώφυλλο του πρώτου δίσκου του ‘Φορτηγό’.
Το Τμήμα Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του ΑΠΘ, πριν από λίγες μέρες, στις 24 Νοεμβρίου 2017, τον αναγόρευσε επίτιμο διδάκτορα γιατί, όπως τόνισαν οι καθηγητές για τα κίνητρα που οδήγησαν στην ακαδημαϊκή τιμή του Σαββόπουλου: «Κατόρθωσε, με τον τρόπο του, αυτό που μόνο η σημαντική τέχνη μπορεί να κατορθώσει. Ο ήχος της μουσικής του και η φωνή της ποίησής του, ένα άλλοτε ρομαντικό, άλλοτε αισθησιακό και άλλοτε ελευθεριάζον αμάλγαμα, αποτελούν ένα από τα πιο ερεθιστικά και τιμαλφή τεκμήρια της ζωής που ζήσαμε κατά τις τελευταίες δεκαετίες». Αποσπάσματα από την γλαφυρή ομιλία του τιμώμενου στην τελετή αναγόρευσης σμιλεύουν αδρομερώς το καλλιτεχνικό και ιδεολογικό πορτρέτο του:
Τραγουδώντας στην τελετή αναγόρευσής του στο ΑΠΘ. Φώτο Σωτήρης Μπαρμπαρούσης
‘’Γεννήθηκα μέσα στα Δεκεμβριανά του ’44. Η πόλη ήταν ανάστατη. Οι συγκοινωνίες είχαν διαλυθεί. Η μάνα μου ετοιμόγεννη μεταφέρθηκε στην καλαθούνα μιας μοτοσικλέτας του ΕΛΑΣ. Αυτά το 1944. Το 1984 το ιταλικό κρατικό κανάλι της τηλεόρασης έκαμε ένα αφιέρωμα και μου ζήτησαν το τραγούδι μου ‘’Γεννήθηκα στη Σαλονίκη’’ και μια μικρή συνέντευξη. Πήγαμε με την κάμερα στην οδό Ζάννα όπου γεννήθηκα και μεγάλωσα – όλα ήταν αλλαγμένα… Ανηφορίζοντας στον δρόμο ένιωσα μια παραίσθηση που κράτησε λίγα δευτερόλεπτα. Σαν να πάτησε το πόδι μου μια λακκούβα και κοτρώνα, που υπήρχαν βέβαια αλλά κάτω από την άσφαλτο. Ήταν αρκετό να γεμίσω με μια παράξενη χαρά και αισιοδοξία. Διότι για άλλη μια φορά η Θεσσαλονίκη μου, όχι, δεν ήταν μια χαμένη Ατλαντίδα, αλλά ένας κόσμος παλλόμενος, που θαρρείς σε παρακολουθεί, με παρακολουθεί, αποκαθιστώντας τη χαμένη ενότητα του βίου μου και το σκορποχώρι της ψυχής μου…’’.
Με το συγκρότημα ”Μπουρμπούλια” με το οποίο συνεργάστηκε στις ηχογραφήσεις των τραγουδιών του και τις μουσικές σκηνές στην Αθήνα.
‘’Άκουγα εντελώς διαφορετικά είδη μουσικής, μόνο που με τα χρόνια ένας εσωτερικός, ένας κρυφός τεχνίτης τα σμίλευε, ένωνε τα διάφορα είδη δημιουργώντας ένα αμάλγαμα, μια καινούρια μορφή. Ούτε εγώ ο ίδιος πια δεν ξέρω να ξεχωρίσω στα τραγούδια μου ποιο είναι το λαϊκό στοιχείο, ποιο το ελαφρύ, ποιο το έντεχνο, ποιο το παλιό και πιο το νέο. .. Η μουσική των λέξεων με επισκέφθηκε πριν από τις λέξεις, τότε δεν άκουγα παρά φωνήματα, τη σημασία των οποίων κατάλαβα σιγά – σιγά αργότερα. Ποτέ μου δεν έγραψα στίχους χωρίς μουσική, ούτε ξέρω πώς να το κάνω αυτό. Γράφω μουσική και στίχο σχεδόν ταυτόχρονα και μέσα μου προπορεύεται λιγάκι η μουσική και ο ρυθμός. Στη δουλειά μου, οι στίχοι και η μουσική είναι ένα. Και εάν υπάρχει ποίηση σε αυτά που κάνω, αυτά δεν βρίσκονται μόνο στα λόγια, αλλά στο τραγούδι, εν τω συνόλω…’’.
‘’Η ποίηση έχει τη δική της μουσικότητα και είναι δύσκολο να μελοποιηθεί επιτυχημένα όπως μαζικά για μια εποχή, γιατί δεν όλοι Μίκη Θεοδωράκης ούτε έχουν το χάρισμά του. Άλλη είναι η μοναχική περιπέτεια της μουσικής και άλλη της ποίησης. Η κοινή μήτρα απ’ όπου ξεκίνησαν πριν χωρίσουν έχει πια χαθεί. Της απομένει το τραγούδι σαν μια διαρκής προφητεία του παρελθόντος, σαν μια ανάμνηση του μέλλοντος…’’
«Τολμώ να πω ότι η κατακερματισμένη εποχή μας χρειάζεται συνθέτες μάλλον, παρά καθοδηγητές. Το έχει ανάγκη η ψυχή μας. Το κράμα ανατολής και δύσης που πέτυχε π.χ. ο Βασίλης Τσιτσάνης και που τόσο ανάγκη έχει ο τόπος, δεν το έχει επιτύχει ο πολιτικός μας βίος, με αποτέλεσμα αλλού να μοχθούμε κάθε μέρα και αλλού να είναι η ψυχή μας…».
Χ.Ζ.
Εδώ το τραγούδι ‘Γεννήθηκα στη Σαλονίκη’
