Ο αρχιτέκτονας Πάτροκλος Καραντινός (1903-1976) έχει συνδέσει το όνομά του με τη Θεσσαλονίκη σχεδιάζοντας αρκετά σημαντικά κτήρια στην πόλη και το Αριστοτέλειο πανεπιστήμιο και διδάσκοντας στην Πολυτεχνική σχολή από το 1959 ως τον 1968 που τον απέλυσε η δικτατορία. Θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες αρχιτέκτονες του 20ού αιώνα και πρωταγωνιστής της αρχιτεκτονικής του «μοντέρνου κινήματος» στην Ελλάδα, με διεθνή απήχηση και έντονη παρουσία στη δημόσια αρχιτεκτονική και την πνευματική ζωή του τόπου, για πέντε περίπου δεκαετίες.
Πορτρέτα του διακεκριμένου αρχιτέκτονα του μοντερνισμού στην Ελλάδα και καθηγητή του ΑΠΘ, Πάτροκλου Καραντινού.
Στην εικοσαετία 1950-1970 ο Καραντινός αφιερώθηκε στην ανοικοδόμηση των νέων σχολών στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και στην αρχιτεκτονική ολοκλήρωσή του. Το πρώτο πανεπιστημιακό έργο με το οποίο ο Καραντινός δοκιμάζεται στη Θεσσαλονίκη είναι το κτήριο του Χημείου κερδίζοντας το πρώτο βραβείο του σχετικού διαγωνισμού. Ακολούθησαν τα κτήρια της Φυσικομαθηματικής, της Γεωπονοδασολογικής σχολής και του πανεπιστημιακού αστεροσκοπείου. Συμμετείχε επίσης στους διαγωνισμούς για τη Φοιτητική Εστία και την κεντρική βιβλιοθήκη του ΑΠΘ και σε συμπληρώσεις και επεκτάσεις άλλων κτηρίων.
Το κτήριο της Φυσικομαθηματικής σχολής (πάνω) και το αστεροσκοπείο του ΑΠΘ, έργα τυο Πάτροκλου Καραντινού.
Η συμμετοχή του Καραντινού στην ολοκλήρωση της πανεπιστημιούπολης συνεχίστηκε με την εκλογή του το 1959 στην έδρα των αρχιτεκτονικών συνθέσεων στο νεοσύστατο τμήμα Αρχιτεκτόνων της Πολυτεχνικής σχολής του ΑΠΘ. Στην εναρκτήρια ομιλία του προς τους φοιτητές τόνισε ότι δάσκαλος και μαθητές αποτελούν «μιαν αδιάσπαστη ενότητα» και εξομολογήθηκε ότι: «σας βλέπω σαν νεαρούς συναδέλφους μου, φίλους και συνεργάτες που ξεκινάμε για μια δύσκολη και ωραία αποστολή». Το γόνιμο διδακτικό και αρχιτεκτονικό έργο του διακόπηκε το 1968 όταν απολύθηκε από τη δικτατορία μαζί με άλλους 47 προοδευτικούς καθηγητές του ΑΠΘ.
Το ανοιχτό αίθριο με πλακόστρωση του Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης, όπως σχεδιάστηκε από τον Καραντινό. Ο χώρος σήμερα είναι στεγασμένος.
Το σημαντικότερο έργο του Πάτροκλου Καραντινού στη Θεσσαλονίκη θεωρείται το αρχαιολογικό μουσείο της πόλης, που χτίστηκε το 1961 και η πρώτη αρχαιολογική έκθεσή του εγκαινιάστηκε το 1962. Το μουσείο χαρακτηρίστηκε από το υπουργείο Πολιτισμού το 2001 ως «ιστορικό διατηρητέο μνημείο και έργο τέχνης, συνδυάζοντας χαρακτηριστικά του μοντερνισμού και της ελληνικής κλασικής παράδοσης». Επίσης στη Θεσσαλονίκη με σχέδιά του χτίστηκαν το Θεαγένειο αντικαρκινικό ινστιτούτο και ο ναός του Αγίου Νικολάου στη Θέρμη. Τέλος ο Καραντινός σχεδίασε στις αρχές της δεκαετίας του 1960 το υπαίθριο λυόμενο θέατρο του Σέιχ Σου που αντικαταστάθηκε το 1966 με το μόνιμο θέατρο 4.000 θέσεων.
Χ.Ζ.
