Ο Γιάννης Μπουτάρης είναι φίλος μου εδώ και πολλά χρόνια. Τον γνώρισα καλύτερα μέσα από την επαγγελματική μου ενασχόληση μαθαίνοντας και γράφοντας για τη ζωή του, τις δράσεις του, τις ιδέες του και τις πρωτοβουλίες του για τους αμπελώνες και τους δρόμους του κρασιού, το Νυμφαίο και τη Θεσσαλονίκη. Συνεργαστήκαμε στο κοινό μας όνειρο για μια καλύτερη πόλη, ήμουν ο άνθρωπός του επί του Τύπου στην πρώτη αποτυχημένη προσπάθεια για το δημαρχιλίκι και ως δήμαρχος με κάλεσε να συνεισφέρω σε θεσμικά όργανα και πρωτοβουλίες του για την ανάδειξη του ιστορικού προσώπου της Θεσσαλονίκης και την πολιτιστική προβολή της.
Τον μαθαίνω τώρα σε βάθος, διαβάζοντας το αυτοβιογραφικό βιβλίο του ‘’Εξήντα χρόνια τρύγος…’’ που ολοκληρώθηκε στην διάρκεια της χρονιάς του κορονοϊού με τη συνεργασία της συγγραφέα Μαρίας Μαυρικάκη. Παραμένει και στο χαρτί όπως τον ήξερα, ντόμπρος, αληθινός, αυθόρμητος, έξω καρδιά και αγωνιστής, με συγκινεί με το ελευθερόστομο ύφος της αφήγησης και την άδολη αφοσίωσή του στα αμπελοτόπια και τις αγάπες της ζωής του. Μια πολυκύμαντη πορεία του με εξομολογητική διάθεση όσες φορές ξανοίγεται σε γεγονότα και βιώματα από την ιδιωτική και οικογενειακή ζωή του. Με τίμησε στέλνοντάς το στο σπίτι με μια ιδιόχειρη συγκινητική αφιέρωση. Το ρούφηξα χωρίς σταματημό, σαν να ήταν αυτοπροσώπως ο κυρ Γιάννης, καθώς κρατάει όλα τα χαρίσματα της προφορικής επαφής, τη γλαφυρότητα, τη θυμοσοφία, την ντομπροσύνη, τον αντισυμβατικό λόγο του. Οι σελίδες του κρατούν, για να χρησιμοποιήσω τη γλώσσα των κρασάδων, την επίγευση σπάνιου παλαιωμένου κρασιού!
Πάνω, στο κτήμα της εταιρίας »Κυρ Γιάννη» στο Γιαννακοχώρι Νάουσας, δεξιά του Γιάννη Μπουτάρη ο γιος του, που άφησε στο πόδι του, Στέλλιος. Κάτω, δοκιμάζοντας κρασιά από τα βαρέλια του κτήματος.
Με το που κυκλοφόρησε το βιβλίο προκάλεσε αίσθηση στο αναγνωστικό κοινό και αρκετά έντυπα περιορίστηκαν στην προβολή εξομολογήσεών του για την εξάρτησή του με το αλκοόλ και τις διαταραγμένες κάποια περίοδο σχέσεις με τη γυναίκα του που λάτρεψε ισοβίως. Ο Μπουτάρης διηγείται με παρρησία και θάρρος τις ιδιωτικές περιπέτειες και παλινωδίες του, αλλά δεν αξίζει να περιοριστεί κανείς σ’ αυτά, όταν μάλιστα είχαν με το συνοδό τίμημα αίσιον τέλος. ‘Εχει πολλά άλλα να μάθει, να χαρεί και να συγκινηθεί ο αναγνώστης από τον ‘’Τρύγο’’ της ζωής του κυρ Γιάννη, όπως τον αποκαλούν στα αμπελοτόπια της Νάουσας και στη Θεσσαλονίκη
Βασικό γνώρισμα της αυθεντικής μαρτυρίας – αυτοβιογραφίας του είναι η αλήθεια της ζωής του. Καταγράφει ανοιχτά χωρίς παρασιωπήσεις και φιοριτούρες, στεγνά και ρεαλιστικά την πορεία της ζωής του, το αγώνα για καλύτερα αμπέλια και κρασιά, τις επαγγελματικές και προσωπικές επιτυχίες και δόξες, αλλά και τις πτώσεις, τα σκοτεινά λαγούμια που πέρασε, το σήκωμα και την έξοδο στο φως. Η εξιστόρηση ως οινοποιού, για τις προσωπικές επιχειρήσεις του αλλά και την αναβάθμιση του συνολικού ελληνικού αμπελώνα, συμπληρώνεται με τις παράλληλες κοινωνικές και πολιτικές δράσεις του. Οι τελευταίες, παρόλο που φαινομενικά είχαν μιαν ιδεολογική ασυνέπεια, χαρακτηρίζονται από ανιδιοτέλεια και τον αταλάντευτο προσανατολισμό του σε προοδευτική κατεύθυνση γκρεμίζοντας συντηρητικά και φασιστικά εμπόδια.
Μεγάλο χώρο στην αφήγησή του, με εμπειρίες και προσωπικές ιστορίες, δίνει στον αγώνα του για την οργανωμένη επιστημονική αμπελοκαλλιέργεια και την ποιοτική παραγωγή κρασιού στον τόπο μας, στην εκπαίδευση και συνεργασία των οινοποιών και στην αναβάθμιση των οινοποιητικών υποδομών. Ο Μπουτάρης είναι από τους πρωτοπόρους οινοποιούς που άνοιξε δρόμους στην συνένωση των κρασάδων της χώρας και την ποιοτική αναβάθμιση, την τυποποίηση και προβολή των ελληνικών κρασιών στο εξωτερικό με την επιχειρηματική πορεία του και από ηγετικές θέσεις του κλάδου τους. ‘’Οι δρόμοι του κρασιού’’ , ο χαρακτηρισμός των τοπικών οινικών περιοχών, η διατήρηση, αναμπέλωση και ανάδειξη των γηγενών αμπελώνων, η συγκρότηση του συνδικαλιστικού οργάνου του κλάδου ήταν επιτυχίες που χρωστούν πολλά στην προσωπική συμβολή του.
Πάνω, με την αγαπημένη του γυναίκα Αθηνά, που την παντρεύτηκε από μεγάλο έρωτα νεότατος, σε ηλικία 22 χρόνων. Κάτω με τον αδερφό του Κωνσταντίνο με τον οποίο έστησαν την ακμαία επιχείρηση Μπουτάρη στη δεκαετία του 1980.
Η προσπάθεια μέσα από φορείς ενεργών πολιτών και ως δήμαρχος, να αρθούν αγκυλώσεις και να ανακοπούν οπισθοδρομήσεις, να γίνει μια ανοιχτή πόλη, προκάλεσε ποικίλες αντιδράσεις, γι’ αυτό και μισήθηκε από αντιδραστικούς και λατρεύτηκε από προοδευτικές δυνάμεις. Τελικά ο χρόνος έδειξε πώς οι πρωτοβουλίες του ωφέλησαν πολλαπλώς την Θεσσαλονίκη απαλλάσσοντάς την με την παρρησία του από ιστορικά στίγματα του παρελθόντος. Προσπάθησε ιδιαίτερα με πρωτοβουλίες του να αποκαθάρει το ιστορικό πρόσωπο της Θεσσαλονίκης και να επαναφέρει τη διαιώνια λάμψη της, και το κατάφερε. Η πρωτοβουλία του αναγνωρίστηκε και τιμήθηκε από την πόλη, από αρμόδιους ξένους φορείς και το πανελλήνιο.
Ο Μπουτάρης ήταν έτοιμος και ώριμος από καιρό πριν καθίσει για δυο θητείες στη δημαρχική καρέκλα, από την προγενέστερη πολύπτυχη επιχειρηματική, κοινωνική και συνδικαλιστική στον κλάδο των οινοποιών δράση του. Τον αγώνα του και τις εμπειρίες του δίνει με λεπτομέρειες, προγράμματα και ονόματα και με κριτική διάθεση αναγνωρίζοντας λάθη και αδυναμίες, αλλά και τις δυσκολίες που αντιμετώπισε από την μακάρια γραφειοκρατία και την μονιμότητα του δημοσίου.
Στα θετικά του είναι το άνοιγμα της πόλης, με βάση το ιστορικό παρελθόν της, στους Τούρκους, τους Εβραίους και τους Βαλκάνιους, αναπτύσσοντας κατακόρυφα το τουριστικό ρεύμα προς τη Θεσσαλονίκη. Με εργαλείο τη διπλωματία των πόλεων ανέπτυξε φιλικές σχέσεις και συνεργασίες με πολλές πόλεις στην Ευρώπη και άλλες ηπείρους. Στήριξε την εβραϊκή κοινότητα και αποκατέστησε την λήθη του ναζιστικού ολοκαυτώματος. Συμπαραστάθηκε στη κοινότητα της πόλης με διαφορετικό σεξουαλικό προσανατολισμό. Πρωτοστάτησε στην αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης με παροχή καταλυμάτων και τροφής. Συντάχθηκε με την επίλυση του μακεδονικού ζητήματος με επισκέψεις στα Σκόπια, στο πλαίσιο των φιλικών σχέσεων με όλες τις βαλκανικές χώρες. Συγκρούστηκε με τη Χρυσή Αυγή και άλλα φασιστικά μορφώματα. Εξαιτίας αυτής της ανοιχτής στάσης συκοφαντήθηκε και στοχοποιήθηκε από ναζιστικές και ακροδεξιές οργανώσεις. Στην διάρκεια μάλιστα της εκδήλωσης Μνήμης της Γενοκτονίας των Ποντίων, τον Μάιο του 2018 στο Λευκό Πύργο, κακοποιήθηκε άγρια από άτομα που υποκινήθηκαν από τέτοιες οργανώσεις.
Από την επίθεση ακροδεξιών που δέχτηκε ο δήμαρχος το Μάϊο του 2018 στην πλατεία του Λευκού Πύργου, στη διάρκεια εκδήλωσης για τη Μνήμη της Γενοκτονίας των Ποντίων.
Με την συγγραφική παρακαταθήκη του, τον χορταστικό και εύγεστο ‘’Τρύγο’’ του, ο Γιάννης Μπουτάρης μας παραδίνει ένα μάθημα ζωής, με νηφαλιότητα, αυτοσαρκασμό, αυτοκριτική, αυθορμητισμό και πείσμα, γνωρίσματα της αγωνιστικής ζωής του και της πολυκύμαντης πορείας του. Αλλά και εμπειρίες και βαθιές πρακτικές γνώσεις του προς χρήση των νεότερων και των ασχολούμενων με το κρασί, καθώς στον κόσμο της οινοποίησης τον θεωρούν κορυφαίο δάσκαλο και τον αποκαλούν ‘’πάπα των ελληνικών κρασιών».
Μετά την απόσυρση από τα Δημοτικά της πόλης ο κυρ Γιάννης επιδόθηκε απερίσπαστος στην υλοποίηση του Μουσείου του Ολοκαυτώματος στη Θεσσαλονίκη και ξαναθέρμανε την παλιά πρόταση και αίτημα του Συνδέσμου Ελληνικού Οίνου (ΣΕΟ) να ιδρυθεί στα πρώην βασιλικά κτήματα του Τατοϊου η Κιβωτός του Ελληνικού Αμπελώνα, όπου θα καλλιεργούνται γηγενείς ποικιλίες αμπελιών και θα στηθούν το Ινστιτούτο Οίνου και υποδομές για οινοποίηση και εμφιάλωση.
Συμμετέχοντας και γω ολοψύχως στον ‘’Τρύγο’’ πέρασα μια ολόκληρη μέρα με χαρά και συγκίνηση. Σ’ ευχαριστώ αγαπητέ κυρ Γιάννη για τα πολύτιμα άυλα δώρα σου και εύχομαι υγεία στον καιρό της πανδημίας και εκπλήρωση των ασίγαστων ονείρων σου!…
Χ.ΖΑΦ.
Στην αίθουσα του Δημαρχείου…
