pweer;ioΑυτές τις μέρες κυκλοφόρησε το βιβλίο του δημοσιογράφου – δικηγόρου Ξενοφώντα Μαυραγάνη ‘’Εφτά και κάτι νύχτες’’, από τις εκδόσεις ‘’Νησίδες’’, ένα συναρπαστικό και συγκινητικό αφήγημα για τις δύσκολές συνθήκες της δικτατορίας των συνταγματαρχών στην Θεσσαλονίκη. Επειδή σπανίζουν τέτοια βιβλία για την περίοδο αυτή στην πόλη μας, θεωρούμε ότι αξίζει να διαβαστεί και να προβληθεί, καθώς ο συγγραφέας καταγράφει ξεχασμένα γεγονότα, γνωστά ή περιθωριοποιημένα πρόσωπα και προσωπικά βιώματα μιας σκοτεινής εποχής.
Το αφήγημα, όπως γράφει στο εξώφυλλο, είναι μια αυτοβιογραφική μαρτυρία για μια σκληρή περίοδο, την δικτατορία της 21ης Απριλίου, όπως την έζησε ο Μαυραγάνης ως φαντάρος, χαρακτηρισμένος αριστερός (η χούντα τον βρήκε στο στρατό), ως δημοσιογράφος στη «Μακεδονία» και δικηγόρος – συνήγορος διωκόμενων αντιστασιακών φοιτητών της εποχής. Στην αφήγηση χρησιμοποιεί το τρίτο πρόσωπο και ψευδώνυμο για τον αφηγητή-συγγραφέα, αλλά τα πρόσωπα που εμπλέκονται στην αφήγηση ή στις αναφορές του εμφανίζονται με τα πραγματικά τους ονόματα. Το κύριο αφήγημα μέσα από τις προσωπικές περιπέτειες και εμπειρίες αποτυπώνει την Θεσσαλονίκη της εφτάχρονης δικτατορίας, την πολιτική, κοινωνική και πολιτιστική ζωή της πόλης με παράθεση ονομάτων και τόπων, με περιγραφές δικών στα στρατοδικεία, με αναφορές στις κοινωνικές διεργασίες και αλλαγές της πόλης. Ο συγγραφέας με αφορμές της τρέχουσας αφήγησης κάνει και ταξίδια στο προδικτατορικό παρελθόν, στα φοιτητικά του χρόνια, στη δολοφονία Λαμπράκη, σε πρόσωπα, πολιτικές και πολιτιστικές δράσεις της συναρπαστικής δεκαετίας του’60.
Οι δίκες των αντιστασιακών κατά της δικτατορίας στη Θεσσαλονίκη (όπως η δίκη της Δημοκρατικής ‘Αμυνας, πάνω) και η υπόθεση της δολοφονίας του βουλευτή Γρηγόρη Λαμπράκη (κάτω) αποσχολούν ιδιαίτερα τον συγγραφέα του βιβλίου καθώς τις κάλυψε δημοσιογραφικά και γνώριζε πρόσωπα και πράγματα.
Η γραφή του Μαυραγάνη είναι λιτή, μια ρέουσα δημοσιογραφική γλώσσα, και η ματιά του κριτική για πρόσωπα και καταστάσεις, που συνάντησε και βίωσε. Πίσω από τη νοσταλγική και άλλοτε κριτική προσέγγιση, ο συγγραφέας χρησιμοποιεί τον επαινετικό λόγο για ηρωικές μορφές και αξιοπρεπείς συμπεριφορές και τον καταγγελτικό λόγο για πρόσωπα «χωρίς λεβεντιά», τσανακογλύφτες του καθεστώτος και «ιανούς» της αντιπολίτευσης.
Το «Εφτά και κάτι νύχτες’’ είναι ένα μυθιστορηματικό μεν, αλλά αληθινό ντοκουμέντο για την περίοδο της δικτατορίας στη Θεσσαλονίκη, μια προσωπική αλλά αντικειμενική ματιά ενός αυτόπτη μάρτυρα και δράστη που διασώζει σκηνές, πρόσωπα συντρόφων και αντιπάλων και δράσεις μιας μαύρης εποχής για τον τόπο και την πόλη.
Χ.ΖΑΦ.
