Ένα μπουκέτο από οκτώ καλλονές που εκπροσωπούν ισάριθμες πόλεις της Μακεδονίας και της Θράκης συγκροτούν το φωτογραφικό κολάζ του «Φώτο Ελέκτρικ». Είναι οι ωραίες δεσποινίδες που πήραν το τίτλο των μις για τις πόλεις που εκπροσωπούσαν. Τα καλλιστεία οργάνωναν στα τέλη της δεκαετίας του 1920 και τα πρώτα χρόνια της οικονομικής ύφεσης του ’30 η «Ένωσις Συντακτών Θεσσαλονίκης», η πρόγονος της σημερινής ΕΣΗΕΜ-Θ. Οι δημοσιογράφοι εκείνης της εποχής είχαν λύσει όλα τα οικονομικά και άλλα προβλήματα του κλάδου και οργάνωναν κοσμικές εκδηλώσεις!
Τα καλλιστεία ήταν γενικευμένος ευρωπαϊκός συρμός που βρήκε απήχηση και στη Θεσσαλονίκη, σε μια περίοδο που ο κόσμος αναζητούσε ψυχαγωγικές και κοσμικές διαφυγές για να ξεχάσει την προσφυγιά και την οικονομική μιζέρια. Την οργάνωση αναλάμβανε το σωματείο των δημοσιογράφων και στην κριτική επιτροπή συμμετείχαν προβεβλημένοι παράγοντες της πόλης. Τα καλλιστεία γίνονταν στο πολυτελέστατο «Μεντιτερανέ» (το ιστορικό ξενοδοχείο της παραλίας που κατεδαφίστηκε) και η προετοιμασία τους έπαιρνε μεγάλη δημοσιότητα από τις τοπικές εφημερίδες.
Τα ονόματα των καλλονών από τις μακεδονικές και θρακικές πόλεις παρέμειναν σχεδόν άγνωστα, αφού τη μεγάλη μερίδα της δημοσιότητας δεχόταν η «Μις Θεσσαλονίκη», που αυτή τη χρονιά παίρνει τον τίτλο η Ελένη Ξανθοπούλου (τρίτη από αριστερά της πρώτης σειράς). Στο διαγωνισμό είχαν πάρει μέρος 36 κοπέλες, οι περισσότερες προσφυγοπούλες από τις αλησμόνητες πατρίδες, που αναζητούσαν μέσα από την προβολή και τις γνωριμίες της εκδήλωσης οικογενειακή και επαγγελματική αποκατάσταση.
Η “Mις Θεσσαλονίκη” του 1930
Διάσημη παρέμεινε η νικήτρια των επόμενων καλλιστείων της Ενώσεως Συντακτών, του 1930, Ρωξάνη Στεργίου, που νίκησε τις δέκα επικρατέστερες υποψήφιες. Μνήμης χάριν αναφέρουμε τα ονόματα των επόμενων εννιά, όλα κορίτσια καλών οικογενειών της πόλης. Ήταν οι Κλειώ Σώσου, Πολύμνια Βατίκη, Νίκη Παυλίδου, Αθηνά Σκουλαρίδου, Βάρδα, Στάλιου, Καστρινού, Θεοφανίδου και Εστέρ Φρανσές. Την επιτροπή των καλλιστείων που έγιναν με επισημότητα στο «Μεντιτερανέ» εκτός από το δήμαρχο Κωνσταντίνο Μάνο συμμετείχαν ο ζωγράφος Πολύκλειτος Ρέγκος, ο συνθέτης Αιμίλιος Ριάδης και ο πρόεδρος των δημοσιογράφων Αντώνιος Χαμουδόπουλος.
“Τότε, γράφει ο Αιμίλιος Δημητριάδης στο βιβλίο του “Φοίνιξ αγήρως, η Θεσσαλονίκη του 1925-35”, δεν υπήρχε πασαρέλα και οι υποψήφιες διαγωνίζονταν στην πίστα χορεύοντας στην αρχή με τους καβαλιέρους τους, ένα ένα ζευγάρι και μετά όλες μαζί, ώστε η επιτροπή των καλλιστείων αλλά και το κοινό, που είχε κι αυτό λόγο, να σχηματίσουν γνώμη για την επιλογή τους”.
Η Ρωξάνη που καταγόταν από την Προύσα ήταν μια όμορφη και μορφωμένη κοπέλα. Αποφοίτησε από το ανώτερο παρθεναγωγείο της πόλης και την ανώτερη αμερικανική σχολή και σπούδασε μουσική στο Μακεδονικό Ωδείο. Για ένα μήνα η Ρωξάνη ήταν το ίνδαλμα της Θεσσαλονίκης και όλοι προσδοκούσαν να εκλεγεί «Μις Ελλάς» για να εκπροσωπήσει τη χώρα στον ευρωπαϊκό διαγωνισμό. Ήρθε όμως δεύτερη επιλαχούσα, με πρώτη την Αλίκη Διπλαράκου, η οποία εκλέχτηκε την ίδια χρονιά «Μις Ευρώπη» στη Γαλλία. Η Ρωξάνη Στεργίου έγινε κυρία Μοσκώφ και αφιερώθηκε στην οικογένειά της συμμετέχοντας ενεργά στην κοινωνική και κοσμική ζωή της πόλης. Η Διπλαράκου, που την υποδέχτηκαν με ενθουσιασμό στον σιδηροδρομικό σταθμό της Θεσσαλονίκης κατά την επιστροφή της από το Παρίσι, υπήρξε η πρωταγωνίστρια ενός μεγάλου σκανδάλου της δεκαετίας του ’30, καταπατώντας το άβατο του Αγίου Ορους για τις γυναίκες.
Την επόμενή χρονιά, το 1931, στο κλίμα του παγκόσμιου οικονομικού κραχ επαναλήφθηκε ο θεσμός των καλλιστείων με νικήτρια τη Νίκη Παυλίδου, μια όμορφη γυναίκα της οποίας ο άτυχος δεσμός με έναν κοσμικό νέο της εποχής έγινε δημόσιο γαργαλιστικό ανάγνωσμα στην εφημερίδα «Μακεδονικά Νέα». Ο θεσμός όμως σιγά σιγά φθίνει. Το 1932 πήραν μέρος στα καλλιστεία ελάχιστες δεσποινίδες, φοβούμενες τον αφορισμό της Αλίκης Διπλαράκου από την Ιερά Σύνοδο της Εκκλησίας της Ελλάδος, λόγω της παραβίασης του αβάτου του Αγίου Όρους. Για την ιστορία, «Μις Θεσσαλονίκη» εκλέγεται αυτή τη χρονιά η Ρίτσα Ευαγγελοπούλου.
Η ιστορία των καλλιστείων εξυπηρετούσε εκείνη την εποχή πολιτικές σκοπιμότητες. Τραβούσε τους νέους από κοινωνικούς προβληματισμούς και «αντιεθνικές» εντάξεις. Όταν μια νέα και όμορφη μαθήτρια του Διδασκαλείου συνελήφθη από την Ειδική Ασφάλεια και σύρθηκε σε δίκη, κατηγορούμενη για «ανατροπή της καθεστηκυίας τάξεως», ένας παράγοντας του δικαστηρίου τόνισε ότι η περί ης ο λόγος Παρασκευή Κοτζάμπαση θα μπορούσε να διεκδικήσει τον τίτλο της «Μις Θεσσαλονίκη» αν, αντί να διαβάζει Μαρξ, έπαιρνε μέρος στα καλλιστεία της Ενώσεως Συντακτών…
Χ.ΖΑΦ.
Τα καλλιστεία ομορφιάς Μακεδονίας-Θράκης, με μικρές διακοπές στο χρόνο, συνεχίζονται ως σήμερα από διάφορους διοργανωτές. Στα Καλλιστεία του 2016, τον περασμένο Μάιο στο Βελλίδειο, Μις Θεσσαλονίκη αναδείχτηκε η Βάγια Χρυσού Ζέρβα (αριστερά) και Σταρ Μακεδονίας-Θράκης η Βερόνικα Μερκούρη.