Η οργάνωση εξειδικευμένων εμπορικών εκθέσεων, των κλαδικών, που απευθύνονται σε ειδικό κοινό και αγκαλιάζουν έναν επαγγελματικό κλάδο, είναι το παρόν και το μέλλον της Διεθνούς ‘Εκθεσης Θεσσαλονίκης. Μεταπολιτευτικά και συγκεκριμένα από το 1977, επί προεδρίας Γιάννη Βελλίδη, η ΔΕΘ εγκαταλείπει την παραδοσιακή της φόρμα, εκσυγχρονίζεται πολλαπλώς, παίρνοντας ξενόγλωσση επωνυμία και μετεξελίσσεται στη HELEXPO, η οποία γίνεται Οργανισμός εκθέσεων, συνεδρίων και πολιτιστικών οργανώσεων.
Με το νέο θεσμικό πλαίσιο η παλιά Έκθεση μπήκε δυναμικά στο χώρο των κλαδικών εκθέσεων και αντιμετώπισε αποτελεσματικά τις διεθνείς εκθεσιακές εξελίξεις και τη σύγχρονη οικονομική πραγματικότητα. Βέβαια, δύο από τις κλαδικές εκθέσεις άρχισαν με επιτυχία από το 1973. Ήταν η Διεθνής Έκθεση Γούνας και η Μarmin, που πρόβαλαν δύο κατεξοχήν ελληνικά εξαγωγικά προϊόντα. Στη νέα ιστορική φάση της η HELEXPO-ΔΕΘ αναπροσανατολίζεται από το παλιό καθεστώς και ουσιαστικά, με τη νομοθετική της κατοχύρωση, αναλαμβάνει την ευθύνη της εθνικής εκθεσιακής πολιτικής με βασικό στόχο να βοηθήσει την προβολή της ελληνικής οικονομίας στις νέες αγορές που διαμορφώνονται στη ΝΑ Ευρώπη.
Από τα τέλη της δεκαετίας του 1970 η ΔΕΘ βγαίνει από τα στενά όρια των παραδοσιακών εγκαταστάσεών της και πολυμερίζεται με την λειτουργία μονοθεματικών εκθέσεων που καλύπτουν όλο το χρόνο. Έτσι δημιουργεί εκθεσιακό κέντρο στην Αθήνα και πραγματοποιεί εκθέσεις στην ελληνική περιφέρεια. Η Γενική Έκθεση διατηρεί τη συναισθηματική εμπορική παράδοση και μετατρέπεται στην ουσία σε βήμα προβολής της εθνικής πολιτικής, παρουσία των πολιτικών αρχηγών, και των οικονομικών εξαγγελιών του εκάστοτε πρωθυπουργού, που γίνονται κάθε Σεπτέμβριο στη HELEXPO. Ο εορταστικός και πανηγυρικός χαρακτήρας της με τις νέες εξελίξεις χάθηκε και η Εκθεση απόχτησε πλέον αμιγώς εμπορικό χαρακτήρα.
Οι Κλαδικές εκθέσεις
Οι εξειδικευμένες εκθέσεις που παρουσιάζουν ένα θεματικό έκθεμα και τον παρεμφερή κύκλο υπηρεσιών και απευθύνονται σε ειδικό επαγγελματικό κοινό, ελληνικό και ξένο, βοήθησαν ουσιαστικά στην προβολή και την προώθηση των προϊόντων που έχουν εξαγωγικό χαρακτήρα. Οι σπουδαιότερες κλαδικές εκθέσεις, που έχουν αυξομειώσεις ως προς τον αριθμό, ανάλογα με το ενδιαφέρον του σχετικού κλάδου και της ζήτησης των ειδικών εκθεμάτων, είναι, πέρα από τις προαναφερόμενες, οι παρακάτω:
– Detrop. Διεθνής έκθεση τροφίμων, ποτών, εξοπλισμού και μηχανημάτων. Αρχισε το 1976. – Furnidec. Διεθνής έκθεση επίπλου, διακόσμησης, εξοπλισμού. Λειτούργησε για πρώτη φορά το 1979. – Textilia. Διεθνής έκθεση κλωστοϋφαντουργίας, ετοίμου ενδύματος, εξοπλισμού. Εγκαινιάστηκε το 1979. – Infacoma. Διεθνής έκθεση δομικών υλικών, κατασκευών και εξοπλισμού. Πρωτολειτούργησε το 1984. – Agrotika. Διεθνής έκθεση αγροτικών μηχανημάτων, εξοπλισμού και εφοδίων. Πρωτοργανώθηκε το 1985 και είναι ως σήμερα μια από τις δυναμικότερες κλαδικές εκθέσεις της ΔΕΘ. – Philoxenia. Διεθνής έκθεση τουρισμού. Άνοιξε για πρώτη φορά το 1985.
Ακολούθησαν με επιτυχία και άλλες νεότερες κλαδικές εκθέσεις, που καλύπτουν νέες ανάγκες και νέα προϊόντα της αγοράς και της κοινωνίας, όπως η Zootexnia (για την κτηνοτροφία και την πτηνοτροφία), η Furnima (για την επιπλοποιία), η Kosmima (για το κόσμημα), η Infosystem (για την πληροφορική και την ψηφιακή τεχνολογία), η Polis (για την τοπική αυτοδιοίκηση και τις επιχειρήσεις του κοινωνικού τομέα), η Akademia (για την εκπαίδευση), η Carriera (για την αγορά εργασίας), η Alterexpo (για άτομα με αναπηρίες), η Διεθνής Εκθεση Βιβλίου κ.ά.
Οι κλαδικές εκθέσεις πλαισιώνονται με συνεδριακές εκδηλώσεις, τοπικές, πανελλήνιες ή διεθνείς, που έχουν σχέση με το αντικείμενο της έκθεσης. Η διοργάνωση συνεδρίων εξελίσσεται σε έναν σημαντικό τομέα της ;Eκθεσης, ιδιαίτερα μετά και την δημιουργία του συνεδριακού κέντρου «Ιωάννης Βελλίδης» που εγκαινιάστηκε το 1994.
Το μέλλον της ΔΕΘ
Η HELEXPO-ΔΕΘ το 1999, στο πλαίσιο της αποκρατικοποίησης, χωρίστηκε σε δύο εταιρίες, που εποπτεύονται από τα υπουργεία Εθνικής Οικονομίας και Μακεδονίας Θράκης και στο συμβούλιό τους συμμετέχουν εκπρόσωποι των παραγωγικών τάξεων και της αυτοδιοίκησης της πόλης. Τη ΔΕΘ που οργανώνει τη Γενική έκθεση του Σεπτεμβρίου και ελέγχει τα ακίνητα και την HELEXPO που διοργανώνει τις κλαδικές εκθέσεις και τις υπόλοιπες δραστηριότητες του θεσμού. Η θεσμική αυτή αλλαγή, που είχε ως στόχο τη μετοχοποίηση της HELEXPO, δεν απέδωσε, γι’ αυτό και επικράτησε η άποψη να επανέλθει στο προηγούμενο λειτουργικό της σχήμα ως ενιαία εταιρία για την καλύτερη επίτευξη των στόχων του εθνικού εκθεσιακού φορέα. ‘Ετσι το 2013 οι δυο εταιρίες του θεσμού επανενώθηκαν, δημιουργώντας μια καλή δυναμική για το μέλλον και γίνεται προσπάθεια να ξαναέρθει ο παραδοσιακός κόσμος της.
Είναι γεγονός, ότι η κοσμοσυρροή που είδα την τελευταία Παρασκευή της φετινής διοργάνωσης (2016) με εντυπωσίασε θετικά. Περιορίστηκε κάπως η παρουσία των δημόσιων φορέων, ξαναήρθαν καποιοι παραδοσιακοί και νέοι εκθέτες, το Σαλόνι Αυτοκινήτου θύμιζε παλιές εποχές, αλλά κοντολογίς στη Γενική Έκθεση αναβιώνει η παραδοσιακή πανήγυρις με τις διάφορες καλλιτεσνικές και ψυχαγωγικές δράσεις -που ήταν αναβαθμισμένες φέτος – τα λουκάνικα Φρανκφούρτης και τη μαύρη μπίρα..
Πάντως, αυτό που λέμε ΔΕΘ, μια σύγχρονη εμπορική έκθεση, σήμερα είναι οι κλαδικές εκθέσεις της, που έχουν ζήτηση, εμπορικό ενδιαφέρον κοινού και επαγγελματιών και κύκλο οικονομικών εργασιών. Η Γενική Έκθεση του Σεπτεμβρίου κατάντησε περισσότερο βιτρίνα κρατικών φορέων και βήμα πολιτικών για τα οικονομικά της χώρας και την τελευταία περίοδο είχε χάσει την αίγλη της για το ευρύ κοινό. Πάντως, παρά την αύξηση επισκεπτών τα τρία τελευταία χρόνια, ο ιστορικός κύκλος της μάλλον έχει κλείσει. Τη διατηρεί, ωστόσο, ακόμη ανοιχτή η δύναμη της νοσταλγικής παράδοσης της ενιαίας ΔΕΘ και η επιμονή του συνόλου του πολιτικού κόσμου να κάνει εξαγγελίες και κριτικές για το οικονομικό παρόν και το μέλλον της χώρας από μια ξεθυμασμένη εμπορική έκθεση που της λείπουν τα ζωτικά εμπορικά της εκθέματα, αυτά που θα δικαιολογούσαν την ύπαρξή της. Πάντως όσο ο κόσμος συνεχίζει να επισκέπτεται την έκθεση του Σεπτεμβρίου, το προσδόκιμο της ζωής της δεν μπορεί να προσδιοριστεί.
Χ.ΖΑΦ.
