Αρχική ΔΡΩΜΕΝΑ Κάνοντας ορειβατικό σκι στον Όλυμπο. Ιστορικό, διαδρομές και κίνδυνοι στα χιόνια

Κάνοντας ορειβατικό σκι στον Όλυμπο. Ιστορικό, διαδρομές και κίνδυνοι στα χιόνια

2335
0
ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ
Mount Olympus, Prefecture of Larissa

Ο θάνατος των δυο χιονοδρόμων σκιέρ γιατρών από τη Λάρισα, ειδικευμένων στην καταπολέμηση της πανδημίας, που καταπλακώθηκαν από χιονοστιβάδες στον Όλυμπο προκάλεσε συγκίνηση και αναθέρμανε το ενδιαφέρον γνωριμίας του κοινού για το ορειβατικό σκι, τη χαρά που δίνει και τους κινδύνους που εμπεριέχει στο μυθικό βουνό.

Η αγάπη μου από παιδί για τον Όλυμπο, την ιστορία του, το τοπίο και τις ανθρώπινες σχέσεις μαζί του με έμαθε πολλά, αν και τα τελευταία χρόνια δεν τον επισκέπτομαι και τον προσεγγίζω μόνο μέσα από διαβάσματα και συγγραφικές καταγραφές μου. Έτσι έμαθα πολλά και για το ορειβατικό σκι από φίλους εραστές του σπορ και του Ολύμπου, που τους θαυμάζω για την προσήλωσή τους και τις αντοχές τους. Μερικά στοιχεία για μια δημοσιογραφική  ενημέρωση σχετικά με το ορειβατικό σκι και τις εμπειρίες για την ‘’πίστα’’ του Ολύμπου δίνονται σ΄αυτήν την ανάρτηση.

Το ορειβατικό σκι είναι το χειμερινό σπορ που συνδυάζει την ορειβασία με το σκι και τον αλπινισμό, γι΄αυτό πέρα από την καλή φυσική κατάσταση του ορειβάτη-σκιέρ, χρειάζονται πολλές γνώσεις για την ορειβασία, την τεχνική του σκι και την αναρρίχηση. Το ορειβατικό σκι, όπως το χαρακτηρίζουν πολλοί θερμοί οπαδοί του, είναι η απόλυτη ελευθερία κίνησης στα χιονισμένα βουνά, όπου συχνά και για μεγάλες αποστάσεις γίνεται εναλλαγή κίνησης, με τα πόδια και με τα χιονοπέδιλα. Για το λόγο αυτό είναι ελκυστικό σε πολλούς σκιέρ που βαρέθηκαν τις οργανωμένες χιονοδρομικές πίστες όπου υπάρχει μόνο η επαναλαμβανόμενη κατάβαση και λείπει η εμπειρία της ανάβασης, η οποία πραγματοποιείται χωρίς κόπο και εναλλακτική διαδρομή, με τα μηχανικά αναβατόρια.

Η προτίμηση αυτή προϋποθέτει καλή εκπαίδευση σε οργανωμένες σχολές ορειβατικού σκι, εμπειρία και ιδιαίτερο εξοπλισμό, που προσαρμόζεται σταδιακά στον ορειβάτη και τον σκιέρ, ανάλογα με το είδος και την γεωφυσική κατάσταση της διαδρομής. Ειδικά στις χιονισμένες αναβάσεις βλέπουμε να χρησιμοποιούν και τα πέδιλα που τα επενδύουν με ειδική βάση που γλιστράει και στην ανάβαση, την οποία αφαιρούν στην κατάβαση. Το ορειβατικό σκι απαιτεί πρόσθετο και σύνθετο εξοπλισμό και βάρη με προμήθειες διαβίωσης και ασφάλειας, λόγω των μεγάλων αποστάσεων. Τα τελευταία χρόνια στις οργανωμένες αναβάσεις χρησιμοποιούνται και πομποδέκτες (σόναρ) για τον εντοπισμό χιονοστιβάδας, θύματος κλπ. καθώς και ειδικές ράβδοι ελέγχου για την ανεύρεσή τους.

Η περιπέτεια του ορειβατικού σκιέρ σε άγνωστες διαδρομές, που μεταμορφώνονται συχνά από την αλλοπρόσαλλη εναπόθεση του χιονιού, και η εντυπωσιακή εναλλαγή του τοπίου, πέρα από την απόλαυση και τη συγκίνηση που προσφέρουν στον χιονοδρόμο-ορειβάτη, επιφυλάσσουν και πραγματικές περιπέτειες και κινδύνους. Γι’ αυτό οι χιονοδρόμοι πρέπει να κινούνται με προσοχή και γνώση των διαδρομών και προπαντός γνωρίζοντας καλά τη διαμόρφωση του εδάφους και τις καιρικές συνθήκες. Για τον λόγο αυτό, το σύνθημα που επαναλαμβάνουν στην εκπαίδευσή τους και στην πρακτική εφαρμογή εκπαιδευτές και οδηγοί τους είναι: ‘’Κινούμαστε με ασφάλεια. Δεν υπερεκτιμούμε τις δυνάμεις μας’’!.

Ο χειρότερος εφιάλτης του ορειβατικού σκιέρ είναι η χιονοστιβάδα, σαν αυτή που παρέσυρε και έθαψε τους άτυχους γιατρούς στον Όλυμπο. Στην εκπαίδευση δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στην κατανόηση του φαινομένου, όπου επισημαίνεται ιδιαίτερα ότι στην ενεργοποίηση της χιονοστιβάδας συμμετέχουν (!) κατά μεγάλο ποσοστό τα ίδια τα  θύματά τους. Η αποκόλληση της χιονοστιβάδας μπορεί να αποφευχθεί με ήρεμους χειρισμούς πάνω της και να προβλεφθεί με την έμπειρη παρατήρηση και την έγκαιρη αποφυγή τους. Οι ειδικοί κατατάσσουν τις χιονοστιβάδες σε πέντε επίπεδα. Το επίπεδο 1-2 είναι διαχειρήσιμο. Στο 3ο πρέπει να λάβει υπόψη όλες τις τοπικές και καιρικές παραμέτρους. Στο 4ο η κατάσταση είναι επικίνδυνη και στο 5ο την αποφεύγει με κάθε μέσο και απομακρύνεται από το επισφαλές πεδίο. Τα ειδικά χαρακτηριστικά κάθε επιπέδου οι ενδιαφερόμενοι ορειβάτες-σκιέρ τα μαθαίνουν και τα γνωρίζουν προκειμένου να λάβουν τα μέτρα τους και να είναι ασφαλείς.  Οι περισσότερες  χιονοστιβάδες εμφανίζονται τους χειμερινούς μήνες Δεκέμβριο, Ιανουάριο και Φεβρουάριο. Οι επόμενοι ανοιξιάτικοι μήνες ως το τέλος Μαϊου είναι πιο ασφαλείς για ορειβατικό σκι, καθώς υπάρχει επαρκής χιονοκάλυψη, σταθερότητα στις χιονοστιβάδες και καλύτερες καιρικές συνθήκες.

Το ορειβατικό σκι στον Όλυμπο

Η πρώτη χειμερινή ανάβαση στις κορυφές του Ολύμπου πραγματοποιήθηκε με ορειβατικά σκι τον Μάρτιο του 1931. Την ομάδα των πρωτοπόρων ορειβατών-σκιέρ αποτέλεσαν οι  Gustave Dorier, Ηρακλής Ιωαννίδης και Κώστα Νάτσης, με αφετηρία τη Μονή Σπαρμού, στη νοτιοδυτική πλευρά του Ολύμπου, και ενδιάμεση κατασκήνωση στην περιοχή Βρυσοπούλες. Αναρριχήθηκαν στον Μύτικα και στην επιστροφή τους  πραγματοποίησαν μια θεαματική κατάβαση με σκι ως την Μονή Σπαρμού.

Από τότε ο Όλυμπος συνεχίζει να αποτελεί ένα από τα σημαντικά κέντρα ανάπτυξης και προβολής του ορειβατικού σκι στην Ελλάδα. Στο βουνό των θεών πραγματοποιούνται πολυάριθμες χιονοδρομικές εκδηλώσεις, τοπικοί και πανελλήνιοι αγώνες ορειβατικού σκι, σχολές εκπαίδευσης και συναντήσεις ομάδων ορειβατικού σκι από την Ελλάδα και ξένες χώρες. Τα τελευταία χρόνια το σπορ αυτό σημειώνει πλατιά διάδοση και προτίμηση, ιδίως στο κοινό της παρολύμπιας περιοχής, με την πρωτοβουλία τοπικών συλλόγων, όπως του Χιονοδρομικού Ορειβατικού Συλλόγου Ελασσόνας, των Ελληνικών Ορειβατικών Συλλόγων Λάρισας, Λιτοχώρου και Κατερίνης και το Κέντρο Εκπαίδευσης Ορεινού Αγώνα Χιονοδρόμων (ΚΕΟΑΧ), της ειδικής στρατιωτικής μονάδας που εδρεύει στις Βρυσοπούλες, όπου και το ομώνυμο χιονοδρομικό κέντρο του Ολύμπου. Αμέριστο είναι και το ενδιαφέρον και οι πρωτοβουλίες για το ορειβατικό σκι, στον ‘Ολυμπο και άλλα βουνά της χώρας, της Ελληνικής Ομοσπονδίας Ορειβασίας Αναρρίχησης (ΕΟΟΑ) που οργανώνει αγώνες σε συνεργασία με τοπικούς ορειβατικούς συλλόγους.

Διαδρομές ορειβατικού σκι

Οι διαδρομές ορειβατικού σκι που ακολουθούν οι ορειβάτες – χιονοδρόμοι στον Όλυμπο είναι οι διασχίσεις και οι καταβάσεις. Για τις καταβάσεις, που είναι ημερήσιες, ο περισσότερος χρόνος καταναλώνεται στη δύσκολη ανάβαση, ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες, που καλύπτει συνήθως το δύο τρίτα του συνολικού χρόνου της επιχείρησης.

Η πιο κλασική  διαδρομή για ορειβατικό σκι είναι το Ξερολάκι, πάνω από τα χωριά Πέτρα Πιερίας και Κοκκινοπηλός Ελασσόνας, εκεί που εκτυλίχθηκε η πρόσφατη τραγωδία. Οι χιονοδρόμοι ακολουθούν μια συναρπαστική διαδρομή προς το καταφύγιο Χρηστάκη (2700 μ.) και την κορυφή Σκολιό (2911μ.), βλέποντας αριστερά τους τις κορυφές του βουνού και το πελώριο βραχώδες αμφιθέατρο των Μεγάλων Καζανιών, τον εντυπωσιακότερο γεώτοπο του Ολύμπου.

Ομαλή ανάβαση είναι από το χιονοδρομικό κέντρο Βρυσοπούλες, πάνω από την περιοχή Σπαρμού, προς τις κορυφές Άγιος Αντώνιος (2815μ.) και Σκολιό απέναντι από τον Μύτικα.

Η διάσχιση του Ολύμπου με ορειβατικό σκι χρειάζεται περισσότερο χρόνο και είναι πιο εντυπωσιακή και δύσκολη. Η πιο συχνή αφετηρία της διάσχισης είναι συνήθως οι βορειοδυτικές κορυφές του βουνού  και κατάληξη της το οροπέδιο των Μουσών, στην ανατολική πλευρά του Ολύμπου όπου υπάρχει ορειβατικό καταφύγιο. Μια άλλη διαδρομή είναι από το χιονοδρομικό κέντρο Βρυσοπούλες με τέρμα την ίδια περιοχή, αφού οι χιονοδρόμοι περάσουν από τα Ζωνάρια, τις ανατολικές παρυφές του Μύτικα και της κορυφής Στεφάνι.

Το ανάγλυφο του Ολύμπου και ιδιαίτερα η δυτική πλευρά του που έχει βατές άδενδρες πλαγιές, οροπέδια και κορυφές, προσφέρει πληθώρα επιλογών από ομαλές και σχετικά εύκολες μέχρι και πολύ ακραίες καταβάσεις και διασχίσεις. Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό και προσόν του ορειβατικού σκι στον Όλυμπο είναι η μεγάλη χρονική περίοδος χιονοκάλυψης, που διαρκεί από τον Νοέμβριο ως τον Μάιο. Αρκεί οι εραστές  του όμορφου και μυθικού βουνού να το προσεγγίζουν με γνώση, καλή προετοιμασία, εμπειρία και σεβασμό, γιατί οι υπαρκτοί κίνδυνοι (απότομες μεταβολές του καιρού, αλλαγές μικροκλίματος, χιονοστιβάδες, μεταβολές της ποιότητας του χιονιού κλπ.) μπορούν  να μετατρέψουν την ιδανική άσκηση και αναψυχή σε τραγωδία, όπως συνέβη με τους άτυχους γιατρούς της Λάρισας.

Χ.ΖΑΦ.

Οι φωτογραφίες είναι του εξαιρετικού καλλιτέχνη φωτογράφου, φίλου και συνεργάτη μου, Γιάννη Ζαρζώνη που αποτυπώνει για πολλά χρόνια με μεράκι και ευαισθησία το σώμα και την ψυχή του Ολύμπου. Οι φωτο παραχωρήθηκαν ευγενώς αποκλειστικά και μόνο για την εν λόγω ανάρτηση και προέρχονται από τον υπό κατασκευή Ιστότοπό του The Mount Olympous

 

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Please enter your comment!
Please enter your name here