Αυτήν την εβδομάδα είδα στο θεατράκι του Βαφοπούλειου, μαζί με την πρώτη τάξη του Β’ Πειραματικού Λυκείου Θεσσαλονίκης, μια εξαιρετική παράσταση θεατροποιημένης Ιστορίας της πόλης μας. Έξι ηθοποιοί του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος αναπαριστούν διαδραστικά, με λόγο, μουσική και μινιμαλιστικά σκηνικά και κοστούμια, σκηνές από τη νεότερη ιστορία της Θεσσαλονίκης, καλύπτοντας μια περίοδο που αρχίζει από το τέλος του 19ου αιώνα ως το τέλος της γερμανική κατοχής το 1944.
Μέσα σε μια ώρα με τη θεατρική παραμυθία, την καλοστημένη δραματουργική επεξεργασία και τους καλούς ηθοποιούς, τα παιδιά έμαθαν και βίωσαν ιστορικούς σταθμούς τραγωδίας και δόξας ενός αιώνα, αλλά και την τοπογραφία της πόλης, που θα ήταν δύσκολο αλλιώς, μέσα από την σχολική τάξη και την αποσπασματική διδασκαλία, να κατανοήσουν και να απολαύσουν. Το θεατρικό δρώμενο συνάρπασε τόσο πολύ το εφηβικό κοινό , που σε όλη τη διάρκεια της παράστασης ήταν προσηλωμένο στην θεατρική αφήγηση που διακοπτόταν μόνο με επιδοκιμαστικά χειροκροτήματα. Παρακολουθούσα με συγκίνηση αυτά που άκουγα και αυτά που έβλεπα στα παιδιά θεατές, μαζί με την συνοδό καθηγήτρια, την δραστήρια φιλόλογο Τατιάνα Βαφειάδου, που ήμασταν οι δυο μοναδικοί ώριμοι θεατές στο νεανικό αμφιθέατρο του Βαφοπούλειου.
Το σενάριο, η σκηνοθεσία και η δραματική επεξεργασία του ταλαντούχου ηθοποιού και σκηνοθέτη Δημήτρη Τσιλινίκου στηρίχτηκε κυρίως στο τετράτομο έργο του ποιητή και ευεργέτη της πόλης Γιώργου Βαφόπουλου «Σελίδες αυτοβιογραφίας». Άλλωστε αυτό το στοιχείο υπογραμμίζεται και στον τίτλο της παράστασης: «Θεσσαλονίκη, η πολυπόθητη πόλη, μέσα από το βλέμμα του Γ.Θ.Βαφόπουλου», που είναι κυρίαρχο στην αφήγηση, πότε με βάση τις αναπλασμένες διηγήσεις του ποιητή και πότε με αυτούσια κείμενα της «Αυτοβιογραφίας». Οι ηθοποιοί εναλλάσσονται ως αφηγητές και παίχτες θεματικών θεατρικών σκηνών με κυρίαρχους δύο στερεοτυπικούς χαρακτήρες κατοίκους της παλιάς πόλης, του Χριστιανου και του Εβραίου, που κάνουν, μέσα από τον σπιρτόζικο διάλογο, τις επιδοκιμασίες και τις αντιρρήσεις τους για τα τελούμενα στην πόλη, συναρπαστική την ιστορική αφήγηση.
Η θεματολογία
Πράγματι μέσα σε μια ώρα πέρασε από μπροστά μας ολόκληρη η εξέλιξη της πόλης ενός αιώνα, οι μεγάλοι ιστορικοί σταθμοί της, η φυσιογνωμία της, οι εθνικές πληθυσμιακές ομάδες, οι κοινωνικοί χαρακτήρες της, τα πολεοδομικά γνωρίσματά της: Πώς ήταν η πόλη πριν από το 1912, γιατί γκρεμίστηκαν τα τείχη της, οι γραμμές του τραμ, τύποι και γραφικότητες, η απελευθέρωση της πόλης το 1912, η δολοφονία του βασιλιά Γεωργίου, ο Α’ παγκόσμιος πόλεμος και η κυβέρνηση Εθνικής Άμυνας, ο διχασμός, η πυρκαγιά του 1917 και η ανοικοδόμηση με το σχέδιο της επιτροπής Εμπράρ.
Η περίοδος του μεσοπολέμου, που συμπίπτει με την πνευματική ωριμότητα του Βαφόπουλου, αναδιπλώνεται εντυπωσιακά στην παράσταση: Η μικρασιατική καταστροφή, ο ερχομός των προσφύγων, η ίδρυση του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και της Διεθνούς Έκθεσης, η δημιουργία της Δημοτικής Βιβλιοθήκης και ο πρώτος διευθυντής της Γιώργος Σαγιαξής που τον διαδέχτηκε ο Βαφόπουλος. Τελευταία σεκάνς είναι ο δεύτερος παγκόσμιος πόλεμος και η γερμανική κατοχή, η τραγωδία των Εβραίων, το ολοκαύτωμα του Χορτιάτη, η πόλη της γερμανικής κατοχής. «Μια μεγάλη περιπέτεια της πόλης έφτασε στο τέλος της. Τώρα είναι η δική σου περιπέτεια, η δική σου σειρά να συνεχίσεις το τραγούδι της», καταλήγει ο τελευταίος λόγος του ηθοποιού που πνίγεται στο χειροκρότημα και τις μαθητικές επιδοκιμασίες. Μια συγκινητική και επιμορφωτική παράσταση που αξίζει να τη δει, πέρα από τους μαθητές, και το ευρύ κοινό…
Εκπαιδευτικό πρόγραμμα – Συμπαραγωγή ΚΘΒΕ και Βαφοπούλειου
Η εκπαιδευτική θεατρική παραγωγή «Θεσσαλονίκη, η πολύπόθητη πόλη» είναι συνεργασία του ΚΘΒΕ και του Βαφοπούλειου Πνευματικού Κέντρου και προορίζεται αποκλειστικά για μαθητές του Γυμνασίου και του Λυκείου. Οι παραστάσεις άρχισαν στις 17 Οκτωβρίου και θα ολοκληρωθούν στις 7 Δεκεμβρίου με κλεισμένες από θεατές όλες τις μέρες. Κάθε μέρα, από την Τρίτη ως την Παρασκευή, δίνονται δύο πρωινές παραστάσεις και καθημερινά τις παρακολουθούν 150 περίπου μαθητές. Στην παράσταση παίζουν οι ηθοποιοί Νάσια Γεωργίου, Ελένη Θυμιοπούλου, Βασίλης Ισσόπουλος, Έκτωρ Καλούδης, Γιάννης Πανώριος και ο (σκηνοθέτης της) Δημήτρης Τσιλινίκος.
Το Βαφοπούλειο έχει συνεργαστεί με το ΚΘΒΕ και σε προηγούμενες θεατρικές παραγωγές πάνω σε λογοτεχνικά κείμενα Θεσσαλονικέων δημιουργών, όπως το «Οδοιπορώντας» με τον συγγραφέα Γιώργο Ιωάννου και την επιστολογραφία Γιώργου Βαφόπουλου με τον ποιητή Κωστή Παλαμά.
Χ.ΖΑΦ.
Οι φωτογραφίες είναι του ΚΘΒΕ με τους ηθοποιούς της παράστασης μπροστά σε μνημεία και τοπόσημα της πόλης που αναφέρονται στο θεατρικό έργο.
