Ο Γιώργος Πούπης, που έφυγε χθες (6.3.18) για μόνιμη φωτογράφηση του επέκεινα, ήταν εκλεκτός φίλος και φωτογράφος συνεργάτης πάνω από τριάντα χρόνια στα δημοσιογραφικά και συγγραφικά ταξίδια μου. Περάσαμε ώρες σε γλέντια και πλάκες, σε κουβέντες επικαιρότητας και προβληματισμού, σε ρεπορτάζ και φωτογράφηση που εικονογράφησαν βιβλία μου. Ήταν μακράν ένας από τους καλύτερους φωτογράφους της Θεσσαλονίκης στην φωτογράφηση μνημείων, τόπων και πορτρέτων. Ήταν ο αγαπητός φωτογράφος των αρχαιολόγων των αγιορειτών και των εραστών ψαγμένων φωτογραφικών λευκωμάτων.
Τα τελευταία χρόνια πριν από τις περιπέτειες της υγείας του είχε ως μόνιμο σχεδόν χώρο επαγγελματικής εργασίας το Άγιον Όρος που τον συγκινούσε για το πολιτισμικό του απόθεμα και τον προσέλκυε σχεδόν ως ταπεινό προσκυνητή το απαράμιλλο φυσικό τοπίο του και οι μοναδικοί κάτοικοί του. Τις τελευταίες μέρες μάλιστα ετοίμαζε πυρετωδώς και με καλή διάθεση την έκθεση «Σταυροί του Αγίου Όρους», που θα οργανώσει τους επόμενους μήνες η Αγιορειτική Εστία στη Θεσσαλονίκη, όπου θα παρουσιαστούν επιλεγμένες εικόνες από την πολύχρονη δουλειά του στην Αθωνική Πολιτεία.
Ο Γιώργος Πούπης, κάτω με τον συνάδελφό του Γιώργο Γιακουμίδη.
Στις αρχές της δεκαετίας του 1980, μετά από σπουδές αρχιτεκτονικής στην Ιταλία, φωτογραφίας στο Παρίσι, επιμόρφωσης κοντά σε μεγάλους ξένους φωτογράφους και γεμάτος εμπειρίες στις Ηνωμένες Πολιτείες, αποφάσισε να εγκατασταθεί επαγγελματικά στη Θεσσαλονίκη φέρνοντας τον κοσμοπολίτικο αέρα της δημιουργικής και καλλιτεχνικής φωτογραφίας. Πολύ σύντομα το ταλέντο του, οι γνώσεις του και οι εμπειρίες του και προπαντός το πρωτότυπο βλέμμα του τον ανέδειξαν σε κορυφαίο καλλιτέχνη φωτογράφο της γενιάς του. Την εντυπωσιακή δουλειά του, με ποικίλο θεματογραφικό περιεχόμενο, αλλά με βασικό άξονα την υψηλή αισθητική και καλλιτεχνική παρουσία, την έδειξε με εκθέσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό και σε πολλά βιβλία που φιλοξένησαν φωτογραφίες του και σε δικά του λευκώματα: για όλες τις εκφάνσεις του Αγίου Όρους, τη Θεσσαλονίκη, διάσημα πρόσωπα του Παρισιού, πνευματικές προσωπικότητες του ελλαδικού χώρου, αρχαιολογικές δράσεις και ανακαλύψεις, τα τοπία, τα νερά και τους ανθρώπους της Μακεδονίας και της μείζονος Θράκης. Η σειρά των γραμματοσήμων που αφιέρωσαν τα ΕΛΤΑ στο Άγιον Όρος ήταν με φωτογραφίες του Γιώργου Πούπη.
Στην Αίνο της Ανατολικής Θράκης
Ευτυχής συνεργασία
Το 1989 ο Πούπης μού έκανε την τιμή να φωτογραφήσει για το πρώτο βιβλίο μου (α’ έκδοση) ‘’Θεσσαλονίκης τοπιογραφία’’ με το δικό του ‘’καινούργιο’’ μάτι τη Θεσσαλονίκη. Στο βιβλίο που εκδόθηκε από τον ‘’Παρατηρητή’’ το 1990 δημοσιεύτηκαν 25 ολοσέλιδες έγχρωμες φωτογραφίες που προκάλεσαν αίσθηση. Στο ίδιο βιβλίο τού ζήτησα να μου γράψει κι ένα επίμετρο για τη δουλειά του, που δημοσιεύτηκε με τίτλο ‘’Φωτογραφίζοντας τη Θεσσαλονίκη», όπου έδειξε πως ο καθαρός και βαθύς λόγος του πορεύεται ισότιμα και παράλληλα με το φωτογραφικό βλέμμα του. Μεταφέρω ένα απόσπασμα από το δοκιμιακό και λογοτεχνικό κείμενό του:
‘’… Μια ευτυχής συγκυρία έφερε έτσι τα πράγματα ώστε ο ορίζοντας αυτής της πόλης να βρίσκεται στον Θερμαϊκό, αντλώντας τον καιρό και ανασχηματίζοντάς τον, ώστε, εν τέλει, η γεωγραφία εδώ να ενώνεται αδιάλυτα με το μύθο κι η πόλη να αποκτά ένα μουντό χαρακτήρα που αμαυρώνει τα αντικείμενά της και τα ξαναγεννά, ωθώντας τα πέρα από τη νοητή γραμμή, την πεπερασμένη, που εντελώς συμβατικά ονομάζουμε ορίζοντα.
‘’… Κατά δεύτερο λόγο υπήρχε ανέκαθεν και ο χώρος της Θεσσαλονίκης, παλίμψηστος, μυστήριος, πολύκλωνος, χώρος σεσηπώς πλην κατοικούμενος διαρκώς, σαν ψηφιδωτά διαφόρων εποχών επάλληλα, που εναποτέθηκαν και παστώθηκαν το ένα πάνω στο άλλο. Έτσι ώστε ο παρών και παρελθών χρόνος να περιέχονται στον μέλλοντα δημιουργώντας στρωματώσεις ποικίλες, δημιουργώντας όψεις της στέρησης και της πλησμονής , ατμόσφαιρες διαφορετικές, όπως συμβαίνει πάντοτε στις παλιές ακόμη εν ζωή πόλεις. Απομένει το μάτι του παρατηρητή και δημιουργού να τοποθετηθεί απέναντι σ’ αυτό το πολύπτυχο απόθεμα. Στην περίπτωσή μου η επιλογή αναδύθηκε μέσα από στρώματα διαφόρων εποχών αναζητώντας άξονες των δικών μου τρόπων…
‘’…Υπάρχει και η ειδική ατμόσφαιρα του χώρου την οποία δημιουργούν οι εποχές, ο χώρος, τα έκτυπα σημάδια ζωής, οι ήχοι της άλαλης ζωής, οι εικόνες της. Γεύση και μυρωδιά και αντίλαλός της είναι οι προσπάθειές της και οι προσδιορισμοί, να αποτυπωθεί η ταλάντωση της ψυχής ανάμεσα στο φανερό και το υπερβατικό, εκείνο το οποίο νοεί και εγγράφει μόνος αυτός που γνωρίζει…’’
Στο προαύλιο του αρχαιολογικού μουσείου της Ραιδεστού στην Ανατολική Θράκη.
Το 2008 ευτύχησα να κυκλοφορήσουν δυο ακόμη βιβλία σε κείμενα δικά μου και φωτογραφίες του Γιώργου Πούπη. Το πρώτο ‘’Μνήμης οδοιπορία, Ανατολική Θράκη’’ και το δεύτερο ‘’Εορδαίας εγκώμιον’’ που περιέχει εξαιρετικές φωτογραφίες από τα βουνά Βέρμιο και Άσκιο, τον κάμπο και την πόλη της Πτολεμαϊδας, το χαώδες λιγνιτωρυχείο και τους σταθμούς παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος της περιοχής. Τις πιο ωραίες αναμνήσεις βέβαια και τις εκπληκτικές φωτογραφίες έχουμε από το ταξίδι είκοσι περίπου ημερών που κάναμε μαζί στην Ανατολική Θράκη. Πήγανε με το αυτοκίνητό του που το γυρίσαμε σμπαραλιασμένο από τους κακής βατότητας δρόμους που δεν τον αποθάρρυναν προκειμένου να βγάλει τήν φωτογραφία σε μέρη όπου παρέμειναν ισχνά κατάλοιπα και μνήμες αλησμόνητων πατρίδων. Μου έκανε εντύπωση η εμμονή του Γιώργου να αποτυπώσει το διαφορετικό, το αποκαλυπτικό και συμβολικό στους χώρους και τα μνημεία που φωτογράφιζε. Η όλη προσπάθειά του και καλλιτεχνική εμμονή του είχε εξαιρετικά αποτελέσματα που αποτυπώθηκαν στο βιβλίο. Στη μνήμη του δημοσιεύουμε εδώ μερικές από τις φωτογραφίες του από την Ανατολική Θράκη.
Η γέφυρα του Έβρου στην Ανδριανούπολη
Γενημμένος στην Πτολεμαϊδα, όπου εργαζόταν ο πατέρας του, με καταγωγή από τα Γρεβενά, ο Γιώργος Πούπης κουβαλούσε τη λεβεντιά, την αισιόδοξη θεώρηση της ζωής, και το χιούμορ των Δυτικομακεδόνων με τα πιπεράτα γρεβενιώτικα ανέκδοτα. Γλεντζές και επιρρεπής στο ποτό που είχε επίπτωση στην υγεία του, δεν τον ενδιέφερε ιδιαίτερα η οικονομική αξιοποίηση του εξαιρετικού ταλέντου του. Πάνω απ’ όλα έβαζε την ανθρωπιά και την τέχνη του κι έτσι δοτικό, ρομαντικό, ευαίσθητο, έξω καρδιά, επίμονο και ασυμβίβαστο καλλιτέχνη θα τον θυμόμαστε οι φίλοι του και όσοι συνεργάστηκαν μαζί του.
Χ.ΖΑΦ.
Τα ερείπια του ναού της Αγίας Σοφίας στην Αίνο της Ανατολικής Θράκης.
