Ο Κώστας Λαχάς ήταν πολυτάλαντος πνευματικός δημιουργός κατά το δεύτερο μισό του 20ού αιώνα στη Θεσσαλονίκη. Ζωγράφος, πεζογράφος, δημοσιογράφος, ηθοποιός, στιχουργός, γκαλερίστας, στέλεχος πολιτισμού, ενεργός πολίτης, δημοτικός σύμβουλος. Γεννήθηκε το 1936 στοΚάτω Θεοδωράκι του Κιλκίς και πέρασε τα εφηβικά του χρόνια στο Κιλκίς, όπου τέλειωσε το παλιό εξατάξιο Γυμνάσιο. Το 1955 ξεκίνησε τις σπουδές του στο Τμήμα Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών του ΑΠΘ. Παράλληλα ασχολήθηκε με το θέατρο, συμμετέχοντας στην ομάδα που δημιούργησε στο Θέατρο Κήπου της Θεσσαλονίκης το Θέατρο Τέχνης του Καρόλου Κουν και σε ταινίες του Τάκη Κανελλόπουλου.
Εργάστηκε στη συνέχεια στο πολιτιστικό σωματείο “Τέχνη” και στη γραμματεία του ΚΘΒΕ ως το 1965. Για δυο χρόνια δούλεψε ως δημοσιογράφος στην καλλιτεχνική σελίδα της εβδομαδιαίας εφημερίδας “Μακεδονική Ώρα” και από το 1967 ήταν καλλιτεχνικός συντάκτης στην εφημερίδα “Θεσσαλονίκη”. Για λίγο καιρό εργάστηκε στο βιβλιοπωλείο ‘’Θεμέλιο’’ και ως ιατρικός επισκέπτης. Το 1972 εγκαινιάζει την πρώτη επαγγελματικά οργανωμένη γκαλερί στη Θεσσαλονίκη, τον “Κοχλία”, με μεγάλη έκθεση του Γιάννη Γαϊτη. Η επιτυχημένη πορεία του “Κοχλία” έκλεισε το 1986. Διετέλεσε Διευθυντής του Βελλίδιου Πολιτιστικού Κέντρου (1987-1995) και καλλιτεχνικός σύμβουλος στο Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης . Αυτήν την περιπέτεια, της ζωής, της γραφής και του χρωστήρα, ο Κώστας Λαχάς περιγράφει στο αυτοβιογραφικό βιβλίο του Πλους Ονείρου, Από τον Εχέδωρο στον Θερμαϊκό.
Βιβλία του Κώστα Λαχά (με δικές του ζωγραφιές στα εξώφυλλα) και κάτω πίνακάς του με το ιδιαίτερο προσωπικό ύφος του καλλιτέχνη.
Από το 1960 ο Κώστας Λαχάς ζωγραφίζει και γράφει, δυο αγάπες που διακόνησε με επιτυχία ως το τέλος της ζωής του. Παίρνει μέρος σε ομαδικές εκθέσεις σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, ενώ παράλληλα δημοσιεύει πεζογραφήματα και ποιήματα. Την πρώτη του έκθεση οργάνωσε τον Νοέμβριο του 1962 στο Γαλλικό Ινστιτούτο Θεσσαλονίκης και τον Φεβρουάριο του 1964 κυκλοφόρησε την πρώτη συλλογή πεζογραφημάτων με τον τίτλο Πεδίον οσφρήσεως. Ακολούθησαν αρκετές εκθέσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό και αξιόλογες εκδόσεις βιβλίων του που έκαναν αίσθηση για το προσωπικό ύφος και διακρίθηκαν για την ποιότητα της τέχνης του και της γραφής του. Το 1955 τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Διηγήματος για το βιβλίο του Ασκήσεις επί Αμμοδόχου. Έγραψε επίσης στίχους για τραγούδια που μελοποίησε κυρίως ο Θάνος Μικρούτσικος και έγιναν επιτυχίες με ερμηνευτές τη Δήμητρα Γαλάνη και τον Δημήτρη Μητροπάνο (Κιλκίς-Χαλκίς, Ο τυμβωρύχος, Δημώδες, Άγγελος κ.α.).
Ο Κώστας Λαχάς με το χαρακτηριστικό καπέλο του μιλάει στη θρυλική γκαλερί του ‘’Κοχλίας’’ (στην οδό Μητροπολίτη Ιωσήφ), σε εκδήλωση προς τιμή του ζωγράφου και πεζογράφου Νίκου Γαβριήλ Πεντζίκη, που διακρίνεται δεξιά (καθιστός με άσπρα μαλλιά).
Ο Κώστας Λαχάς ασχολήθηκε ενεργά με την πολιτική και εκλέχτηκε επί δύο συνεχόμενες θητείες δημοτικός σύμβουλος Θεσσαλονίκης (1975-1982) με ιδιαίτερη συμβολή στο πνευματικό γίγνεσθαι της πόλης. Πέθανε στις 9 Δεκεμβρίου 2014 και κηδεύτηκε σε στενό οικογενειακό κύκλο, έπειτα από πολύμηνη μάχη με τον καρκίνο. Εμβληματική καλλιτεχνική φυσιογνωμία της Θεσσαλονίκης, με το μόνιμο, χειμώνα καλοκαίρι, ωραίο καπέλο του, πολυ-καλλιτέχνης, αγαπητός και προσηνής, με την τέχνη του και τις πολιτισμικές δράσεις του πρόσφερε πολλά στα καλλιτεχνικά πράγματα της πόλης στα πέτρινα χρόνια…
Προσωπικά, με τον Κώστα με συνέδεε βαθιά φιλία από τη δεκαετία του 1960. ‘Ηταν ο πρώτος δημοσιογράφος που με ενθάρρυνε να ακολουθήσω τη δημοσιογραφία και από το 1968 φιλοξένησε αρκετά κομμάτια μου στη δεύτερη καλλιτεχνική σελίδα της ”Θεσσαλονίκης” που επιμελούνταν. Βρισκόμασταν και τα λέγαμε συχνά σε ταβέρνες και πολιτιστικά στέκια και από το 1972 ήμουν σχεδόν μόνιμος θαμώνας του “Κοχλία”. Τη χρονιά της έναρξης της γκαλερί δούλευα στη ”Θεσσαλονίκη” και χάρηκα που δημοσιογραφικά ”άνοιξα” με εκτενές ρεπορτάζ και συνέντευξη του Γαϊτη την λαμπρή πορεία της. Μου εμπιστεύονταν τα χειρόγραφα των βιβλίων του να πω τη γνώμη μου πριν πάνε στο τυπογραφείο και μου διάβαζε ως καλός ηθοποιός τους στίχους του, γραμμένοι συνήθως στα πακέτα τσιγάρων καπνίζοντας αρειμανίως. Όταν άρχισε να έχει προβλήματα υγείας κλείστηκε στο σπίτι και στον εαυτό του. Τον είδα συμπτωματικά λίγες μέρες πριν από το θάνατό του κατεβαίνοντας από το ιατρείο του λόγιου φίλου μας Λέανδρου Βατάκα στο Ντεπό όπου είχε πάει για τα μάτια του. Μ’ αγκάλιασε κι έκλαιγε σαν μικρό παιδί. Ήταν ο εξόδιος θρήνος…
Από την παρουσίαση του βιβλίου μου “Θεσσαλονίκη 1900-1960” με φωτογραφίες από τη συλλογή του Άρη Παπατζήκα το 1994 στο υπόγειο του Βελλίδιου Πολιτιστικού Κέντρου στο υπόγειο του παλιού μεγάρου της “Μακεδονίας – Θεσσαλονίκης” στη οδό Τσιμισκή. Από δεξια, Μάγδα Κοτζιά, εκδότρια του λευκώματος (Εξάντας), Κώστας Λαχάς, Λέανδρος Βατάκας (αείμνηστοι και οι τρείς), Χρίστος Ζαφείρης και ο συλλέκτης Άρης Παπατζήκας.
Στη μνήμη του ας ακούσουμε τον ‘’Τυμβωρύχο’’ με τον Δημήτρη Μητροπάνο, σε στίχους Κώστα Λαχά και μουσική Θάνου Μικρούτσικου:
Στενεύουν τα περάσματα/ οι φίλοι μου φαντάσματα/ κι η πόλη μοιάζει γενικώς/ τάφος οικογενειακός…
Χ.ΖΑΦ.
”Κώστας Λαχάς”, πίνακας του Κώστα Ντιού.
Καλησπέρα
Τώρα είδα την ανάρτησή σας για τον αξιόλογο αλλά και σεμνό Κώστα Λαχά. Συμπτωματικά πριν λίγες μέρες στα κοιμητήρια Αναπαύσεως είδα τον ταπεινό του τάφο και έκανα πολλούς συνειρμούς. Ας είναι ελαφρό το χώμα που τον σκεπάζει.